Mannréttindi eiga á brattann að sækja í Tyrklandi eftir blóðuga valdaránstilraun. Yfirlýsingar forsetans og embættismanna stjórnvalda um að hugsanlega verði dauðarefsingin tekin upp aftur til þess að refsa þeim sem verða fundnir sekir um valdaránstilraunina er mikið áhyggjuefni, þar sem að slíkt myndi brjóta gegn mannréttindasáttmálum sem að Tyrkland á aðild að sem og þeirri vernd sem tryggð er í tyrknesku stjórnarskránni.
Mannréttindi eiga á brattann að sækja í Tyrklandi eftir blóðuga valdaránstilraun síðastliðinn föstudag, þann 15. júlí, þar sem að minnsta kosti 208 manns féllu í valinn og gríðarlegur fjöldi manns voru handteknir í kjölfarið segir Amnesty International.
Nokkrir embættismenn stjórnvalda hafa talað fyrir því að dauðarefsingunni verði komið á aftur og beitt gegn þeim sem fundnir verða sekir um standa að valdaránstilrauninni. Amnesty International rannsakar nú vitnisburði um að fangar í Ankara og Istanbúl hafi mátt sæta misþyrmingum, þar á meðal illri meðferð, í varðhaldi og verið neitað um aðgang að lögfræðingum.
„Fjöldi þeirra brottvísanna og handtaka síðan á föstudag er ískyggilegur og við fylgjumst mjög náið með ástandinu. Valdaránstilraunin leysti úr læðingi skelfilegt ofbeldi og þeir sem bera ábyrgð á ólögmætum drápum og öðrum mannréttindabrotum verða að svara til saka, en að brjóta öll andmæli á bak aftur og hóta því að koma dauðarefsingunni aftur á laggirnar á ekkert skylt við réttlæti.“ segir John Dalhuisen, yfirmaður Evrópu og Mið-Asíudeildar Amnesty International.
„Við hvetjum tyrknesk yfirvöld til þess að sýna stillingu og virða réttarríkið við rannsóknir sínar, veiti þeim sem í haldi eru sanngjörn réttarhöld og leysi þá úr haldi sem ekki tekst að sanna að hafi átt þátt í glæpsamlegu athæfi. Afturför í mannréttindamálum er það síðasta sem Tyrkland þarf á að halda“
Dagana eftir valdaránstilraunina stóðu tyrknesk stjórnvöld fyrir miklum hreinsunum innan hersins, dómskerfisins og borgaralegra deilda innanríkisráðuneytisins. Yfirlýsingar forsetans og embættismanna stjórnvalda um að hugsanlega verði dauðarefsingin tekin upp aftur til þess að refsa þeim sem verða fundnir sekir um valdaránstilraunina er mikið áhyggjuefni, þar sem að slíkt myndi brjóta gegn mannréttindasáttmálum sem að Tyrkland á aðild að sem og þeirri vernd sem tryggð er í tyrknesku stjórnarskránni.
„Fjöldahandtökur og brottvikning eru mikið áhyggjuefni í ljósi aukins umburðaleysis tyrkneskra stjórnvalda gagnvart friðsamlegum andmælum og hætta er á því að herferð gegn þeim sem taldir eru standa að valdaránstilrauninni muni einnig bitna á fjölmiðlamönnum og borgaralegum aðgerðasinnum. Síðastliðna mánuði hafa pólitískir aðgerðasinnar, fjölmiðlamenn og aðrir sem gagnrýnt hafa opinbera embættismenn eða stefnu stjórnvalda stöðugt verið gerðir að skotmarki og hald verið lagt á hvers konar miðla“ segir John Dalhuisen.
„Aldrei hefur verið eins mikilvægt fyrir tyrknesk stjórnvöld að virða mannréttindi og réttarríkið á þann veg sem þeir sem lögðu á ráðin um valdaránið gerðu ekki.“